Yabancılar İçin
Oturma İzni
Türkiye’de vize süresinden fazla kalmak isteyen yabancıların İl Göç İdaresi’nden alabilecekleri hukuki belgeye oturum izni denir. Oturum izni verilerek, yabancı kişinin Türkiye’de kalacağı süre belirlenmiş olur.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile 5863 sayılı kanunda oturum izni ile alakalı olan düzenlemeler yer alır. Vize sürelerini kapsamayacak şekilde, Türkiye’de kalmak isteyen yabancıların oturum izni almaları zorunludur.
Oturum izni süreçleri zorunlu hale getirilerek, kamu sağlının ve düzeninin korunması amaçlanmıştır. Aynı zamanda, ülkede ikamet etmekte olan her yabancının takibinin çok daha etkili bir şekilde yapılması için de önemlidir.
Türkiye’de güncel olarak bulunma gereklileri de göz önüne alınarak farklı oturma izinleri ortaya çıkmıştır:
-
Kısa Dönem Oturma İzni
-
Uzun Dönem Oturma İzni
-
Aile İzni
-
Öğrenci İzni
-
İnsan Ticaret Mağduru izni
-
İnsani İkamet İzni
Yabancılar için kısa dönem oturma izni
Türkiye’de bir taşınmazı olan ya da Türkiye Cumhuriyeti’nde bir iş kurmayı düşünen insanlar kısa dönem oturma izni alabilirler. Kısa dönem oturma izni alabilmek için, e-ikamet sistemi üzerinden başvuruların gerçekleştirilmesi ve ilgili İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne gerekli belgelerin gönderilmesi lazımdır.
Kısa dönem oturma izinlerindeki en önemli husus, ikişer yıllık olarak düzenlenmesidir. İstisnai olarak, belirlenen miktar veya kapsam içerisinde yatırım yapan yabancı uyrukluların aileleri ile birlikte beş yıllık kısa dönem oturma izni almaları mümkündür. Yatırımcıların Türk vatandaşlığı ya da uzun dönem izni alma şansları da bulunur.
Hangi durumlarda kısa dönem ikamet izni ret/iptal edilebilir?
-
Yabancı uyruklu kişinin sınır dışı edilmesi için bir karar alınması
-
Yurt dışında belirlenen süreden fazla kalmış olması ya da ülkeye giriş yasağının bulunması
-
Kısa dönem oturma izninin amacı dışında faaliyetler gösterilmesi
-
Kısa dönem ikamet izni şartlarına uyulmaması gibi durumlarda kısa dönem oturma izni için iptal/red kararı çıkacaktır.
Uzun dönem oturma izni
Türkiye’de sekiz yıl kesinti olmadan oturma izni ile kalmış olanların, uzun dönem oturma izni başvuru hakları bulunur. Uzun dönem oturma izni başvurularının gerekli belgeler ile İl Göç İdaresi Müdürlüğüne gönderilmesi gerekir. Uzun dönem oturma izinleri süresiz olarak tanımlandığından dolayı, herhangi bir uzatma işlemi yapılmasına gerek kalmaz.
Hangi durumlarda uzun dönem ikamet izni ret/iptal edilebilir?
Uzun dönem ikamet izni süreçlerinde iptal ve red durumlarının yaşanmasının bazı farklı sebepleri vardır. Birinci sebep, yabancı uyruklu kişinin kamu düzenini bozacak tavır ve hareketlerde bulunmasıdır. Diğer sebep ise, zorunlu sebepler dışında kişinin 1 yıl veya daha fazla süre Türkiye dışında yaşamasıdır.
Yabancılar için öğrenci ikamet izni
Yabancı uyruklu kişinin eğitim süre boyunca ülkede kalmasına hak tanıyan oturum türüne öğrenci ikamet izni adı verilir. Öğrenci oturum izni alabilmek için, kişinin Türkiye’de YÖK veya MEB’e bağlı olan bir eğitim kurumunda kayıt olması gerekir.
Öğrenci izni almak için gerekli belgelerin eksiksiz bir şekilde tamamlanması gerekir. Başvuru formu, sağlık sigortası, maddi imkân beyanı, pasaport fotokopisi ve fotoğraf gibi standart olarak istenen belgelerin yanında, aktif öğrencilik belgesi de olmalıdır.
Aile ikamet izni
Aile ikamet izni, Türk vatandaşlar ile evli olan yabancılara verilen bir oturum iznidir. Aile ikamet izni alınan üyeler arasında 18 yaşın altında çocuklar bulunuyorsa eğitim hakları için öğrenci izni almalarına gerek kalmaz.
Kişilerin ayrılması sonucunda, en az 3 yıl olacak şekilde aile izni ile Türkiye’de yaşayan yabancı uyruklu kişi kısa dönem oturma izni niteliğini taşıyabilir. Çiftin boşanması durumunda çocuğun velayet belgesinin de sunulması gerekmektedir.
İkamet izni nasıl uzatılır?
İkamet izni uzatma işlemlerinin, ikamet izni süresinin dolmasına 60 gün kalmasından itibaren yapılması gerekir. İkamet izni uzatma başvuruları, ikamet izni alınması gibi yine e-ikamet sistemi üzerinden online bir şekilde yapılır.
Online olarak yapılan başvuruların ardından randevu alınması ve belirlenen harç ücretinin yapılması zorunludur.
Çalışma iznine bağlı oturum izni nasıl alınır?
Bir yabancı uyruklu kişinin oturma izninin olması, Türkiye’de çalışması için yeterli bulunmaz. Türkiye’de bulunun yabancıların çalışabilmesi için ayrı olarak çalışma iznine de sahip olmaları gerekir. Eğer ki, kişinin çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilirse gerekli cezai işlemler uygulanır ve sınır dışı edilmesine karar verilir.
Çalışma izni olan kişinin ise doğrudan oturma izni hakkı vardır. Bu sebepten dolayı da çalışma iznine bağlı olarak oturma izni alınabilir. Çalışma izni alabilmek için ise öncelikli olarak şirketin kişinin adına çalışma izni başvurusu yapması gerekir. Çalışma izni süreçleri ve önemli detaylar için yabancı çalışma izni yazımızı inceleyebilirsiniz.
Oturma izni başvurusu reddedilen kişiler ne yapmalı?
Yabancı uyruklu kişinin oturma izni başvurusunun red edilmesi durumunda, 60 günlük vakit içinde red kararı için idare mahkemesine iptal davası açması gerekir.
Oturma izni sorgulama
Oturma izni başvuruları online olarak gerçekleştirilir. Aynı şekilde, sistem üzerinden yapılan ikamet izni başvurularının sorgulamasını yapmak da mümkündür. Başvuru sonucunun yanı sıra konuyla ilgili diğer sorgulamalar da yine online olarak yapılabilir.
E-ikamet sistemi üzerinden başvurular 7/24 olarak kontrol edilebilir. Bu sayede kullanıcıların oturum izni başvuru süreçlerinde vakit ve efor kaybetmelerinin de önüne geçilmesi hedeflenir.